En Fazla Uçak Siparişini Kim Verdi?

Havacılık dünyası geçtiğimiz hafta, Hintli IndiGo Havayolları’nın verdiği uçak siparişi ile sarsıldı.

Ticari havayolu sektörü, 2008 – 2009 malî krizinin ardından toparlanmaya çalışırken Indigo, Airbus’tan 150’si yeni nesil A320neo olmak üzere toplam 180 uçak siparişi vermişti.

Benim de aklıma takıldı.

Acaba bu gerçekten bir havayolu şirketinin verdiği, tek kalemde en büyük uçak siparişi miydi?

Yardımıma Google yetişti. Uçak siparişlerini tek tek çıkarttım. Evet, Hintli havayolunun siparişi bugüne kadar yapılan en büyük uçak satış anlaşmasıydı.

Bundan önce de Boeing tarihi bir anlaşmaya imza atmıştı.

1985’te United Havayolları 101 adet Boeing 737 ve 6 adet de 747 Jumbo Jet siparişi vermişti. Toplamı 108 uçak olmuştu.

Birkaç yıl sonra United, Boeing’e yine dev bir sipariş geçmişti. 1989’da yapılan anlaşma ile 57 adet 737-500 ve 58 adet 757-200 ile toplam rakam 115 uçağa çıkmıştı. Bu anlaşmanın henüz mürekkebi kurumadan United 16 adet 767-300ER için ek anlaşma imzalamıştı.

Arkasından 1996’da General Electric’in finansal kiralama şirketi 100 adet Boeing 737-800 siparişi vermişti.

Krizi paraya çeviren şirketlerden biri de İrlandalı düşük maliyetli havayolu Ryanair oldu.

Şirket bugünkü büyüklüğe ulaşmasında önemli katkıya sahip olan filosunu 11 Eylül’ün ardından verdiği siparişle şekillendirmişti. Pazarlığın çok çetin geçtiğini tahmin etmek zor değil.

Şimdi dönelim tekrar Hintli IndiGo’ya.

Airbus bir taraftan A320neo’ya ilk müşteriyi bularak derin bir nefes alırken, diğer yandan Hintli şirket bu uçakların ilk kullanıcısı olarak bir riske girdi.

Havacılık dünyasında ilk kullanıcı olmak prestijle birlikte bir takım sorunları da beraberinde getirir.

Teknik sorunlarla ilk boğuşanlar, bu ilk müşteriler olur. Ama bunun da bir karşılığı vardır. İmalatçılar ciddi indirimler yaparlar. Uçak modeli tutarsa kazanan, tutmazsa kaybeden havayolu şirketi olur.

Bakalım hızlı büyümesini sürdüren Hindistan pazarında IndiGo nasıl bir performans sunacak? Yoksa rakibi olan Jet Airways gibi çözümü kriz döneminde uçaklarını başka havayollarına kiralayarak mı çözecek?

Ama yine de en büyük uçak siparişini kim aldı diye sorarsanız, bunun cevabı askeri uçak pazarında Boeing.

Şirket İkinci Dünya Savaşı’nda Amerikan Ordusu’ndan tam 4 bin 164 adetlik sipariş almayı başarmıştı. Bu uçaklar bombardıman görevlerinde kullanılan B-29 uçaklarıydı.