Ortalama kâr marjının bir hayli düşük seviyelerde seyrettiği ticarî havayolu sektöründe önümüzdeki bir kaç yıl içerisinde genel bir iş modeli değişikliği kaçınılmaz gibi görünüyor.
Havayolu 101’de zaman zaman bu konuya deÄŸiniyor ve full-service & network taşıyıcı iÅŸ modeli ile düşük maliyetli taşıyıcı iÅŸ modelinin zamanla bir kesiÅŸim kümesi üreteceÄŸini iddia ediyoruz.
Her iki iş modelinin de kendine has avantajları ve dezavantajları bulunuyor.
Orta yolda buluşulduğunda, dezavantajları en aza indirgeyerek kârlılığı maksimize etmek belki de mümkün olacak.
Centre for Asia Pacific Aviation (CAPA) tarafından yayınlanan Airline Leader adlı derginin Mayıs 2011 sayısında, sektörün ünlü isimlerinden Nawal Taneja’nın piyasaya yeni çıkacak olan “The Passenger Has Gone Digital and Mobile” adlı kitabından yapılan bir alıntıda, yukarıda deÄŸindiÄŸimiz bu iÅŸ modeli deÄŸiÅŸikliÄŸi ele alınmış.
Ä°ÅŸte Taneja’ya göre iÅŸ modeli deÄŸiÅŸikliÄŸini kaçınılmaz kılan sekiz madde:
1- Maliyet farklılığı
Network taşıyıcılar ne yaparlarsa yapsınlar, düşük maliyetli taşıyıcıların (DMT) maliyetlerine inmeleri mümkün olmuyor.
2- Network besleme
Küresel kapsamda faaliyet gösteren taşıyıcılar, kıtalararası uçuşlarını besleyebilmek için mutlaka transit yolcu bulmak zorundalar.
3- Bazı DMT’lerin sunduÄŸu yüksek kaliteli hizmet
Kısa-orta menzilde bazı DMT’ler tarafından sunulan hizmet kalitesi, network taşıyıcıların dahi üzerinde olabiliyor. Ör: JetBlue, Virgin America
4- Sendika direniÅŸi
Network taşıyıcıların personeli, kısa menzilli hatların, bölgesel veya düşük maliyetli taşıyıcılara “outsource” edilmesini kabul etmez.
5- DMT’lerin iÅŸ seyahati pazarına giriÅŸi
Bazı DMT’ler yavaÅŸ yavaÅŸ, iÅŸ amaçlı (business) olarak yapılan seyahat pazarına nüfuz etmeye baÅŸladılar. Ör: easyjet, JetBlue
6- DMT maliyetlerinde artış
Özellikle petrol fiyatları, havaalanı vergileri gibi kalemler sebebiyle uzun vadede, DMT’lerin iÅŸletme maliyetlerinde artış meydana gelecek.
7- DMT’lerin büyüme potansiyelindeki düşüş
Avrupa ve ABD’de kısa menzil pazarındaki büyüme, doygunluk noktasına ulaÅŸmış durumda. Buna ilave olarak Avrupa’daki DMT’ler, hızlı tren rekabetiyle birlikte, önümüzdeki dönemde büyüme rakamları açısından sıkıntı yaÅŸayacak.
8- Uzun menzil pazarındaki network yapısını taklit etmek zor
Air Asia X, JetStar, V Australia gibi denemeler olmakla birlikte, DMT’lerin, network taşıyıcı tarzındaki bir uçuÅŸ ağı kurması ve bunu kârlı bir biçimde sürdürmesi neredeyse imkânsız.
