Türk Hava Yolları (THY) tarafından dün yapılan bir açıklama, ülkemizdeki bölgesel havacılık çalışmaları için tam manasıyla bir dönüm noktası oldu.
Açıklamaya göre; “Ankara’dan icra edilen Adıyaman, Kahramanmaraş, Siirt, Çanakkale, Tekirdağ ve Bursa seferleriyle; Sabiha Gökcen’den icra edilen Çanakkale, Isparta, Nahcivan, Uşak ve Tokat seferlerinin, Borajet’in operating carrier (işletmeci taşıyıcı), Anadolujet’in marketing carrier (pazarlamacı taşıyıcı) olacağı blok koltuk anlaşması ile icra edilmesi ve Borajet’in ayrıca uçtuğu hatlarda da blok koltuk anlaşmasıyla pazara ürün sunulmasına karar verilmiş” durumda.
Dünyanın dört bir tarafında yaygın bir biçimde uygulanan ama Türkiye iç hat pazarında bu çaptaki bir örneğini şu ana kadar görmediğimiz bir anlaşmaya imza atıldığı ortada.
Büyük bir firma (THY), nispeten küçük ve bölgesel faaliyet gösteren diğer bir firmadan (Borajet), hizmet satın alıyor olacak.
Yani Borajet bir bakıma, THY için bir besleyici havayolu (feederline) olarak faaliyet gösterecek.
Sektörde “block space” olarak adlandırılan bu anlaşmaya göre THY, Anadolujet markası altında Borajet’in uçuşları için bilet satacak.
Bir yandan Borajet’in doluluk oranı maksimize edilirken, diğer taraftan da THY, maliyetlerini minimize edecek. Böylece her iki taraf da bu anlaşmadan kâr ediyor olacak.
Block space anlaşmaları “hard blocks” ve “soft blocks” olmak üzere ikiye ayrılıyor.
Hard blocks türünde, pazarlamacı taşıyıcı, işletmeci taşıyıcının her bir seferinden sabit bir miktarda koltuk ayırarak bunları satmaya çalışıyor. Sattıklarının yanı sıra, satamadığı koltukların parasını da işletmeci taşıyıcıya ödüyor.
Soft blocks’ta ise pazarlamacı taşıyıcı sadece satmış olduğu koltukların parasını ödemekle yükümlü.
Block space anlaşmalarının bir adım ötesi “codesharing“; onun bir sonrası ise “franchising” anlaşmaları olarak değerlendirilebilir.
Tabii konuya besleyici havayolu iş modeli açısından bakıldığında, ABD’nin çok geniş iç hat pazarında bu gibi anlaşmaların yaygın bir biçimde yapıldığı görülür.
Sene başında mercek altına aldığımız Delta Connection bu duruma çok güzel bir örnek. Delta Connection markası altında tam sekiz farklı bölgesel havayolu şirketi 650 civarında uçak ile hizmet veriyor.
THY ile Borajet arasında varılan anlaşmanın ülkemize hayırlı olmasını temenni ediyor, ülkemizde faaliyet gösteren bölgesel havayolu şirketi sayısının biraz daha artmasını diliyoruz.