Havayolu 101 ekibi olarak 2010 yılının Aralık ayında yaptığımız bir Milano seyahati sonrasında kaleme aldığım yazıda, havalimanlarının aslında şehir merkezinde bulunması ve şehrin, bu limanların çevresinde gelişmesi gerektiğini vurgulamıştım.
Tıpkı eski çağlarda şehirlerin, kent meydanı ve/veya limanı çevresinde geliştiği gibi.
Havalimanı – şehir ilişkisini araştırırken rastladığım bir eser, bizimle benzer fikirleri paylaşan başkalarının da var olduğunu gösterdi:
Aerotropolis: The Way We’ll Live Next
(ISBN: 978-0-374-10019-3)
John D. Kasarda ve Greg Lindsay tarafından yazılan kitapta, havalimanı, şehirlerin gelişimi konusunda merkeze alınmakta.
Aslında kitabın yazarı, bir gazeteci olan Greg Lindsay.
Ama kitabın fikir babası ve bir bakıma danışmanı olduğundan, John D. Kasarda da yazarlar arasında görünüyor.
Yazarların iddiası, küreselleşmenin gelmiş olduğu seviye sebebiyle, önümüzdeki dönemde yapılacak şehir planlamalarında havalimanlarının merkeze konularak, kentin bu liman çevresinde geliştirilmesi gerektiği yönünde.
Buradaki “merkez” kelimesiyla kast edilen, coğrafî bir merkezîlikten ziyade, şehir planlamasındaki merkezîlik.
Yani havalimanı, yakın çevresine kurulacak yeni iş ve yerleşim yerleri ile ayrı bir sistem oluşturmaya aday.
Kitapta Dallas Fort Worth (1973), Seul Incheon (2001), Dubai El Maktum (2010) gibi havalimanlarının bu kategoriye girdiği vurgulanıyor.
Benim de daha önce belirttiğim üzere, tarihin eski dönemlerine baktığımızda, genelde benzer örneklere rastlıyoruz.
Ticarî açıdan bir cazibe merkezi haline gelen bir kent meydanı veya limanı ve bunların yörüngesinde gelişen şehir hayatı.
Aslında 20. yüzyıl mimarisi, havalimanlarını şehir dışlarına konuşlandırarak kritik bir hata yapmış oldu.
Bakalım 21. yüzyılda bu durum değişecek mi?
Aerotropolis’in yazarları bunun böyle olacağı görüşünde.
Kitapta açık bir biçimde, küresel ekonominin önemli üretim ve tüketim noktalarının, havalimanları üzerinden nasıl bağlandığı gözler önüne seriliyor.
11 ayrı bölümden oluşan 400 sayfayı aşan eserde, geçmişten günümüze bir çok önemli ve zihin açıcı örneği görmek mümkün.
Havalimanı – ekonomi – kent ilişkisini merak edenler için, Aerotropolis, okunmasını şiddetle tavsiye ettiğim bir çalışma.
Aerotropolis – Table of Contents
- A Tale of Three Cities
- Just in Time
- Up in the Air
- Welcome Home to the Airport
- The Aerotropolist
- Aerotropolis or Bust
- The Cool Chain
- The Bing Bangs
- The Aerotropolis Emirates
- The Sustainable Aerotropolis?
- Go West. Go Out. Go.