Japon Havayolları’nın (JAL), küresel malî krizin de etkisiyle zor günler geçirmekte olduğunu Havayolu 101’de sık sık yazıyorum.
Japon Hükûmeti’nin aldığı bir karar, şirketin ne denli kritik bir aşamada olduğunu gösteriyor.
JAL artık, hükûmet tarafından atanan beş kişilik bir komisyon tarafından yönetilecek.
Tek hedef, şirketi içinde bulunduğu zor durumdan kurtarmak. Bu hedefe ulaşmak için JAL’ın iflası bile seçenekler arasında.
Diğer bir seçenek ise, JAL ile All Nippon Airways (ANA) şirketlerini birleştirmek.
Bunu savunanlar, uluslararası faaliyet gösteren iki havayolu şirketinin Japonya için fazla olduğu iddiasındalar.
Bence çok komik bir durum.
Dünyanın en büyük bir kaç ekonomisinden birine sahip Japonya’nın iki havayolu şirketini yaşatamıyor olması hiç mantıklı değil.
İki şirketin kârlı bir biçimde faaliyet gösteremiyor olması muhtemelen verimsiz şirket yapılarından kaynaklanıyordur.
Japon danışman Kenichi Ohmae, Japonya’daki devlet – özel sektör ilişkisini ve bunun sonucunda meydana çıkan verimsiz şirket yapılarını yıllardır kıyasıya eleştiriyor.
Aslında havayolu sektörü gibi sabit yatırım maliyetleri çok yüksek olan sektörler için ”2,5 kuralı” geçerlidir denir.
Yani sektörde iki büyük firma ile bir küçük firma faaliyet gösterir. Oligopol bir piyasa yapısı içerisinde gül gibi geçinir giderler.
Japon havayolu sektörünü ne hale getirmişlerse, o dev ekonomi ve yoğun nüfus iki buçuk firmayı dahi taşıyamaz hale gelmiş!