Bermuda Anlaşması

11 Şubat 1946 tarihinde Bermuda’da bir araya gelen ABD ve İngiltere temsilcileri, hava taşımacılığını düzenleyen ilk ikili anlaşmaya imza atarak tarihe geçtiler.

Akabinde; günümüze değin yapılacak yaklaşık 4.000 ikili havayolu anlaşmasının bir prototipi, bir atası sayılan Bermuda Anlaşması çerçevesinde ABD ve İngiltere, transatlantik hatlarındaki bilet fiyatlarını IATA üzerinden belirleme kararı aldılar.

Aslına bakarsak bu anlaşma, OPEC benzeri yasal bir tekelin ilanı olmaktaydı.

Bu anlaşmaya göre; hava taşımacılığında devletlerin millî menfaatleri yerine havayolu şirketlerinin ticarî çıkarları ön plana alınıyor, bilet fiyatlarının sabitlenmesi gibi konular IATA vasıtası ile havayolu şirketlerine devrediliyordu.

Buna göre bilet ücretlerinin yanı sıra uçulabilecek hatlar da sıkı denetim altına alınmıştır.

ABD’deki bir nokta ile İngiltere ve dünyanın en işlek havaalanlarından biri olan Heathrow arasında sadece dört havayolunun uçuş yapmasına izin verilmektedir.

Nisan 2008’de devreye giren ‘Open Skies’ anlaşması öncesine kadar bu hakka sahip şirketler zaman içerisinde değişmiş ve son olarak İngiltere tarafında British Airways ve Virgin Atlantic, ABD’de ise American Airlines ve United Airlines’ta bulunmaktaydı.

Ayrıca Air India ve Kuweyt Airways’in, sivil havacılık terminolojisinde 5.Geçiş Hakkı olarak tanımlanan statü sayesinde söz konusu hatta yolcu taşıma hakları bulunmaktadır.

Ör: Kuveyt – Londra – New York. Söz konusu havayollarının bu imtiyazlı durumu “grandfather rights” kapsamında, uzun yıllardır Londra – New York arasında yolcu taşımalarından kaynaklanmaktadır.

Bilet fiyatlarındaki sorumluluğu üzerine alan IATA, bu konuyla ilgili olarak “Trafik Konferansları” düzenlemeye başladı.

Bunun iki amacı vardı.

Bir taraftan vahşi rekabetin önüne geçerek havayollarının zarar görmesini engellerken, diğer taraftan da mümkün olan en düşük fiyatları uygulayarak yolcuların çıkarlarını korumak.

Bermuda Anlaşması, 23 Temmuz 1977 tarihinde gözden geçirilerek yeniden imzalandı.